Bài 2.3. Vòng lặp for

Nội dung bài học

1. Mục đích sử dụng
2. Cấu trúc vòng lặp for
3. Câu lệnh else trong vòng lặp
4. Vòng lặp lồng nhau
5. Bài tập thực hành

Mục đích sử dụng

• Vòng lặp for được sử dụng để lặp trên từng phần tử của một tập hợp như list, tuple, dict, set, string, range.
• Vòng lặp for trong python khác với vòng lặp for của các ngôn ngữ lập trình khác.
• Nó hoạt động giống iterator trong các ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng.
• Vòng lặp for do đó có số lần lặp giới hạn bởi tập hợp mà nó đang tham chiếu tới.

Cấu trúc vòng lặp for

• Cấu trúc của vòng lặp for:

for variable in sequence:
    do something

• Trong đó variable là tên biến, sequence là tên tập hợp và for, in là keyword.
• Vòng lặp for luôn bắt đầu bởi keyword for.
• Nó sẽ kết thúc khi duyệt hết các phần tử trong tập hợp.
• Vòng lặp for thường sử dụng hàm range(start, end, d). Với start, end là giá trị bắt đầu, kết thúc và d là độ dịch chuyển tại mỗi lần lặp. Mặc định độ dịch chuyển là 1 và hàm bắt đầu từ 0 kết thúc ở end-1.
• Điều này có nghĩa là nếu bạn muốn lặp từ 1 đến n, mỗi lần tăng 1 đơn vị thì ta viết:

for n in range(1, n + 1, 1):
    # do something here...

• Nếu bạn muốn lặp từ n đến 0, mỗi lần giảm 1 đơn vị thì ta viết:

for n in range(n, -1, -1):
    # do something here...

• Ví dụ 1:

# Tính tổng từ k đến n
k = int(input("Enter integer number k: "))
n = int(input("Enter integer number n > k: "))
sum = 0
for x in range(k, n + 1, 1):
    sum += x
print(f"Sum from {k} to {n}: {sum}")

Enter integer number k: 1
Enter integer number n > k: 20
Sum from 1 to 20: 210

• Ví dụ 2:

# Hiển thị các kí tự trong một chuỗi input
full_name = input("Enter your full name: ")
print("Spell your name: ")
for x in full_name:
    if x.isalpha():
    print(f"'{x}'")

Enter your full name: Trần Văn Hưng
Spell your name:
'T'
'r'
'ầ'
'n'
'V'
'ă'
'n'
'H'
'ư'
'n'
'g'

Câu lệnh else trong vòng lặp

• Python cho phép else xuất hiện trong vòng lặp for.
• Nếu else được sử dụng, nó sẽ được thực hiện khi vòng lặp for đã lặp xong danh sách.
• Ví dụ:

# Hiển thị các kí tự trong một chuỗi input
full_name = input("Enter your full name: ")
print("Spell your name: ")
for x in full_name:
    if x.isalpha():
        print(f"'{x}'")
    else:
        print("All done!")

Enter your full name: Trần Văn Hưng
Spell your name:
'T'
'r'
'ầ'
'n'
'V'
'ă'
'n'
'H'
'ư'
'n'
'g'
All done!

Vòng lặp lồng nhau

• Một vòng lặp có thể nằm trong vòng lặp khác. Lúc này ta nói vòng lặp lồng nhau.
• Vòng lặp lồng nhau thường được sử dụng để sắp xếp, tìm kiếm, thao tác với hệ tọa độ nhiều chiều, thao tác với dữ liệu dạng bảng như xcell.
• Ví dụ sau vẽ hình chữ nhật rỗng bằng vòng lặp lồng nhau:

# Vẽ hình chữ nhật rỗng bằng dấu *
width = int(input("Enter rectangle's width: "))
height = int(input("Enter rectangle's height: "))
for i in range(1, width + 1, 1):
    for j in range(1, height + 1, 1):
        if i == 1 or i == width or j == 1 or j == height:
            print(" * ", end="")
        else:
            print("   ", end="")
    print()

Enter rectangle's width: 6
Enter rectangle's height: 8
* * * * * * * *
*             *
*             *
*             *
*             *
* * * * * * * *

Bài tập thực hành

• Tải đề bài: nhấn vào đây
• Bài giải mẫu: nhấn vào đây